Η Ολοκληρωση της Προσωπικότητας Σύμφωνα με τον Κ. Γκ. Γιούνγκ (Μερος 1ο)

Η Ολοκληρωση της Προσωπικότητας Σύμφωνα με τον Κ. Γκ. Γιούνγκ (Μερος 1ο)

7 Σεπτεμβρίου 2013 στις 1:28 μ.μ.

Το συνειδητό και το προσωπικό ασυνείδητο

Μιλώντας για το νου και τις νοητικές λειτουργίες ό Γιούνγκ προτίμησε να χρησιμοποιήσει τούς όρους ψυχή και ψυχική λειτουργία γιατί οι πρώτοι όροι συνδέονται κυρίως με τη συνείδηση, ενώ η ψυχή και η ψυχική λειτουργία καλύπτουν συνήθως και το συνειδητό και το ασυνείδητο. Τα ονομαζόμενα ασυνειδητα φαινόμενα συχνά δεν αναγνωρίζονται από το άτομο στο οποίο συμβαίνουν και δεν έχουν καμιά σχέση με το εγώ. Όταν εισβάλλουν στη συνείδηση —παραδείγματος χάρη με τη μορφή ενός συγκινησιακού ξεσπάσματος που είναι δυσανάλογο προς το φανερό του αίτιο – τότε μοιάζουν εντελώς ανεξήγητα για όποιον δε γνωρίζει τη φύση της υποσυνείδητης αιτιολογίας.«Δεν ξέρω τι μ’έπιασε», λέμε. Οι ασυνείδητες εκδηλώσεις δεν περιορίζονται στην παθολογία, γιατί ο φυσιολογικός άνθρωπος δρα συνεχώς κινούμενος από αιτίες για τις οποίες δεν ξέρει απολύτως τίποτε.
Η ασυνείδητη πλευρά της ψυχής είναι διαφορετική από την συνειδητή, αλλά την συμπληρώνει.
Κατά τον Γιούνγκ ό συνειδητός νους «γεννιέται από την ασυνείδητη ψυχή που είναι προγενέστερη και που συνεχίζει να λειτουργεί μαζί με τη συνειδητή ή και παρά αυτήν».
Επίσης, αντίθετα μ’ εκείνους που θεωρούν την ψυχή σαν μια δευτερογενή εκδήλωση, σαν επιφαινόμενο, σαν «το πνεύμα του μηχανήματος», ό Γιούνγκ επιμένει στην πραγματική υπόσταση της ψυχής – είναι τόσο πραγματική όσο και το σώμα, έχει τη δική της δομή και υπακούει στους δικούς της νόμους.
«Όλες οι εμπειρίες που βιώνω είναι ψυχικές. Ακόμα κι ό σωματικός πόνος είναι μια ψυχική εικόνα. Οι αισθητικές μου εντυπώσεις – όσο κι αν μού επιβάλλουν έναν κόσμο αδιαπέραστων αντικειμένων, που κατέχουν το χώρο –είναι ψυχικές εικόνες, κι αυτές αποτελούν τη μοναδική άμεση εμπειρία μου, γιατί αυτές είναι τα άμεσα αντικείμενα της συνείδησής μου. Η ψυχή μου φτάνει ακόμα στο να μεταμορφώνει και να παραμορφώνει την πραγματικότητα σε βαθμό που με αναγκάζει να καταφεύγω σε τεχνητά μέσα για να καθορίσω πώς είναι τα πράγματα έξω από μένα. Έτσι ανακαλύπτω πως ό ήχος είναι μια δόνηση του αέρα τούτης ή της άλλης συχνότητας, ή πως ένα χρώμα είναι ένα φωτεινό κύμα τούτου ή του άλλου μήκους.Στην πραγματικότητα περιβαλλόμαστε τόσο ερμητικά από τις ψυχικές εικόνες μας που δεν έχουμε κανένα τρόπο να διεισδύσουμε στην ουσία των πραγμάτων που είναι έξω από μάς. Όλη η γνώση μας περιορίζεται στο υλικό της ψυχής που, όπως το μοναδικό άμεσο, είναι και αναμφισβήτητα πραγματικό. Αυτή είναι λοιπόν η πραγματικότητα που μπορούν να επικαλεστούν οι ψυχολόγοι –η ψυχική πραγματικότητα».
Σ’ αυτό μπορεί κανείς να προσθέσει πως η ψυχική πραγματικότητα μάς επιβάλλεται με διάφορους τρόπους. Υπάρχουν ακόμα και ασθένειες με ψυχική αιτιολογία πού, ενώ μοιάζουν επιφανειακά να είναι «καθαρά οργανικές», μπορεί ν’ αποδειχτεί πως δεν έχουν κανένα οργανικό αίτιο, από τη δραματική υστερική παράλυση και τύφλωση, ως τούς πονοκεφάλους, τις στομαχικές διαταραχές κι ένα σωρό άλλες δευτερεύουσες παθήσεις. Πέρα κι απ’ αυτό όμως, οτιδήποτε κάνει ό άνθρωπος έχει τη ρίζα του στην ψυχή, ξεκινάει από κάτι που σκέφτηκε ή που είδε σ’ ένα όνειρο, ή σε όραμα.Οι ελπίδες και οι φόβοι μας μπορεί να βασίζονται σε «πραγματικότητες» παραδεχτές στους άλλους ή μπορεί να είναι «καθαρά φανταστικοί», αλλά η χαρά ή η αγωνία που προκαλούν είναι ίδια και στις δυο περιπτώσεις –αυτό που νιώθουμε είναι πραγματικό για μάς, αν όχι για τούς άλλους, κι έχει τη δική του εγκυρότητα
Αυτή η στάση απέναντι στην πραγματικότητα της ψυχής, έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη στάση του Γιούνγκ «δεν είναι παρά στάση» όπως την ονομάζει.
Όσοι υποστηρίζουν την άποψη αυτή υποτιμούν συνεχώς τις ψυχικές εκδηλώσεις και κυρίως τις εμπειρίες που δε μπορούν να συνδεθούν εύκολα με εξωτερικά γεγονότα και αναφέρονται σ’ αυτές περιφρονητικά λέγοντας «δεν είναι παρά η φαντασία σου» ή «είναι απλώς υποκειμενικό».
Ο Γιούνγκ αντίθετα δίνει στις εσωτερικές ή ψυχικές διαδικασίες τόση σημασία όση και στις εξωτερικές ή περιβαλλοντικές.

Για το “εγώ”. 



«Λέγοντας “εγώ” εννοούμε εκείνον τον σύνθετο παράγοντα που συνδέεται με όλα τα συνειδητά περιεχόμενα. Θα έλεγε κανείς πως αποτελεί το κέντρο της συνειδητής περιοχής. Και αφού αυτή η περιοχή αποτελεί την εμπειρική προσωπικότητα, όλες οι προσωπικές πράξεις του συνειδητού αναφέρονται στο υποκείμενο που είναι το “εγώ”. Σε περίπτωση που θέλουμε να κρίνουμε εάν ένα ψυχικό περιεχόμενο έχει συνειδητοποιηθεί, θα πρέπει να δούμε αν συνδέεται με το “εγώ”. Γιατί κανένα περιεχόμενο δεν μπορεί να γίνει συνειδητό, αν δεν συνδέεται με ένα υποκείμενο. Με τον παραπάνω ορισμό περιγράψαμε και περιορίσαμε την ακτίνα του υποκειμένου. Θεωρητικά, δεν μπορούμε να βάλουμε όρια στην περιοχή του συνειδητού, επειδή είναι ικανή για απεριόριστη διεύρυνση.Εμπειρικά όμως, όταν το συνειδητό βρίσκεται αντιμέτωπο με το άγνωστο, πάντα αναγνωρίζει τους περιορισμούς του.
...Αν και οι βάσεις του είναι άγνωστες και μη-συνειδητές το “εγώ” είναι ένας παράγοντας κατ’ εξοχήν συνειδητός. Για την ακρίβεια αποκτάται, για να μιλήσω εμπειρικά στη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Πρώτα απ’ όλα, όλα δείχνουν ότι, δημιουργείται από τη σύγκρουση ανάμεσα στον σωματικό παράγοντα και το περιβάλλον. Αφού παγιωθεί ως υποκείμενο, άλλες συγκρούσεις, τόσο με τον εξωτερικό όσο και με τον εσωτερικό κόσμο, συντελούν στη συνέχιση της ανάπτυξής του.»

Το νησί του συνειδητού



Στην επόμενη σημειωση (Μέρος 2ο) : Ψυχολογία του συνειδητού

Πηγη :http://www.innerwork.gr/jung/consciousness.html